Het strafpaard

Een van de veel voorkomende straffen was het spitsroeden lopen. De veroordeelde moest met ontbloot bovenlijf door een rij soldaten heenlopen die hem met een soort zweep sloegen. Officieren keken toe of er niet te zacht geslagen werd! Andere geselingen konden eveneens als toegekend worden aan de militairen.

De strengste straf was de doodstraf. De veroordeelde werd vanuit de gavangenis naar de executieplaats gevoerd door een aantal soldaten. Daar was ook een tamboer bij die de 'galgemars' sloeg. Om het geluid van de trom doffer te laten klinken werd een zakdoek onder de tromsnaar bevestigd.

Vanzelfsprekend trokken dergelijke straffen de aandacht van de stedelingen. Deze vonden snel hun weg naar de executieplaats (vlak buiten de Vughterpoort gelegen). Velen keken daarbij toe. Soldaten verhinderden dat er vanaf de stadswallen en borstweringen naar de executies gekeken werd: dat was militair terrein en dus verboden toegang. Al had men vanaf deze hoger gelegen plekken een goed uitzicht op wat er zich allemaal afspeelde.

Een straf die voor iedereen goed te zien was, was die van het strafpaard. Op de Bossche Markt stond een houten paard. Het was eenvoudig getimmerd en had een scherpe rug. Een soldaat kon veroordeeld worden tot het enige uren te schand zitten op een dergelijk paard. De man zat dan bijzonder ongemakkelijk op de scherpe rug. Om de straf strenger te maken kreeg men aan ieder been een gewicht van vele kilo's hangen. Iedereen kon openlijk de veroordeelde te schand zien zitten.

Na twee eeuwen is enkele jaren geleden 'het paard' teruggekeerd in het Bossche stadsbeeld. De Bossche kunstenaar Sander Dorenbosch maakte een houten paard, waarop echter niet veroordeelden plaats moeten nemen, maar waarvan de flanken gebruikt worden door de raadsgroepering Knillis en de Stichting De Knillispoort om op activiteiten te wijzen die in Den Bosch plaats hebben.